Adres
Odnośnik
Muzeum Archeologiczne w Krakowie jest najstarszą archeologiczną placówką w Polsce. Powołano je, jako Muzeum Starożytności, w lutym 1850 r. Przez blisko ćwierć wieku istniało w ramach Towarzystwa Naukowego Krakowskiego działającego przy Uniwersytecie Jagiellońskim. Od 1872 r. związane było z Akademią Umiejętności, a w 1955 r. przeszło pod zarząd administracji państwowej. W latach 1958 -1990 podlegało Radzie Narodowej m. Krakowa, od 1991 wojewodzie krakowskiemu, a od 1999 r. przeszło pod opiekę Urzędu Marszałkowskiego woj. krakowskiego.
W 1954 r. władze miasta Krakowa przekazały kompleks powięziennych budynków na potrzeby Muzeum Archeologicznego. W latach 1958-1967, zachowując zabytkowy charakter budynków, przeprowadzono remont kapitalny. Pomieszczenia więzienne zaadaptowano na pracownie, bibliotekę, magazyny i sale wystawowe.
Zgodnie z intencją Towarzystwa Naukowego Krakowskiego Muzeum funkcjonowało jako "skarbnica pamiątek narodowych". Obok zabytków archeologicznych gromadzono w nim wszelkie pamiątki odnoszące się do dziejów narodu i państwa polskiego (militaria, numizmaty, mapy, dzieła sztuki) oraz różnego rodzaju dokumenty i pamiątki rodzinne. W 1893 roku większość zbiorów historycznych przekazano do Muzeum Narodowego. W zbiorach pozostały tylko zabytki archeologiczne.
Stałe ekspozycje Muzeum Archeologicznego w Krakowie
Stałe ekspozycje
Stałe ekspozycje Muzeum to: „Pradzieje i wczesne średniowiecze Małopolski”, „Bogowie starożytnego Egiptu”, „Dzieje najstarsze i stare gmachu Muzeum Archeologicznego w Krakowie”, „Peruwiańskie zbiory Władysława Klugera”. W Muzeum prezentowane są także wystawy czasowe.
Najcenniejszymi obiektami muzealnymi są: wyroby z kości i ciosów mamuta odkryte w Jaskini Mamutowej (datowane na 20 tys. lat p.n.e.) oraz zdobione ostrza z rogu renifera pochodzące z Jaskini Maszyckiej (datowane na ok. 15 tys. lat temu). Znaleziska z jaskini Maszyckiej są pierwszymi i jak dotąd jedynymi "dziełami sztuki" paleolitycznej w Polsce, kolekcja glinianych figurek kultowych i malowanych naczyń z Bilcza Złotego na Ukrainie z okresu neolitu, wyposażenie grobu "księżniczki scytyjskiej" (ozdoby ze złota i srebra) z kurhanu w Ryżanówce na Ukrainie (ok. III w. p.n.e.), zespół zabytków z grobu wojownika huńskiego z Jakuszowic koło Kazimierzy Wielkiej (ok. V w. - okres wędrówek ludów), kamienny posąg Światowida (IX w.) znaleziony w roku 1848 w rzece Zbrucz na Ukrainie, skarb monet (m.in. Mieszka I i Bolesława Chrobrego) oraz ozdób srebrnych z Pleszowa w Nowej Hucie (XI w.), kolekcja zabytków staroperuwiańskich kultur Mochica i Chimu, zebrana w Peru przez Wł. Klugera, a dostarczona do Muzeum w latach 1876 i 1878, sarkofagi egipskie z mumiami (IV w. p.n.e.), przekazane w 1908 r., kolekcja zabytków archeologicznych i numizmatycznych z tzw. Muzeum Polowego Wojska Polskiego, gromadzonych w czasie II wojny światowej przez żołnierzy Armii Polskiej na Bliskim Wschodzie, przekazane do Muzeum w 1947 r., unikalny skarb 4212 żelaznych grzywien siekieropodobnych (IX w.), odkryty w 1979 r. przy ul. Kanoniczej w Krakowie.
Ponadto w Muzeum znajdują się materiały o wyjątkowym znaczeniu dla pradziejów Polski, m.in. z terenu pracowni garncarskich w Nowej Hucie i Igołomi; ze stanowisk archeologicznych odkrytych w czasie budowy kombinatu metalurgicznego Huty im. Lenina; ze stanowisk hutniczych z tzw. okresu rzymskiego na terenie Gór Świętokrzyskich oraz materiały odnoszące się do dziejów Krakowa w okresie przedlokacyjnym i po lokacji miasta.
Obecnie w magazynach i na wystawach (łącznie z Oddziałem w Nowej Hucie) znajduje się ponad 500 tys. zabytków o walorach ekspozycyjnych. Liczącą się grupę stanowią zabytki ofiarowane do Muzeum przez odkrywców, kolekcjonerów i zbieraczy. Jednak podstawą zbiorów są materiały pozyskane drogą badań archeologicznych. Pochodzą one z terenów wschodnich dawnej Rzeczypospolitej (Ukraina, Litwa, Białoruś) oraz przede wszystkim z terenu Małopolski, która stanowi główny obszar zainteresowań Muzeum.
Muzeum Archeologiczne w Krakowie jest instytucją naukowo-badawczą i oświatową. Gromadzi, opracowuje, przechowuje i konserwuje zabytki archeologiczne oraz upowszechnia wiedzę o dziejach i kulturze najstarszych społeczeństw. Prowadzi badania wykopaliskowe i prace ratowniczo-konserwatorskie. Działalność merytoryczną prowadzą działy naukowe i pracownie specjalistyczne. Działalność oświatowa Muzeum prowadzona jest poprzez popularyzację wiedzy archeologicznej za pośrednictwem wystaw stałych i czasowych oraz poprzez odczyty, pogadanki, prelekcje i lekcje dla szkół.
Muzeum Archeologiczne w Krakowie zaprasza do podziemi kościoła św. Wojciecha w Krakowie, Rynek Główny, gdzie znajduje się ekspozycja „Dzieje Rynku krakowskiego i kościoła św. Wojciecha”.
Świątynia jest jedną z najstarszych w Krakowie – powstała ok. 1000 r. Budowę drewnianego kościoła tradycja łączy z działalnością św. Wojciecha. Budowlę kilkakrotnie przebudowywano. Do wieku XV była otoczona cmentarzem.