W ciągu jednej minuty organizm człowieka wykorzystuje w procesie oddychania ok. 8l powietrza, dlatego tak ważne są jego skład i czystość. Niestety, powietrze w Polsce, szczególnie dużych aglomeracjach jest zatrważająco zanieczyszczone, co prowadzi do utraty zdrowia przez całe społeczeństwa oraz ogromnych strat ekonomicznych.
Szczególny problem występuje w sezonie grzewczym, kiedy wraz z dymem z pieców na paliwa stałe wydobywają się pyły, rakotwórczy benzo[a]piren oraz inne szkodliwe substancje. Często jako opał do pieców trafia węgiel najniższej jakości (np. miał), ale też, co wciąż przeraża najbardziej, śmieci, które podczas spalania uwalniają do atmosfery wiele toksycznych związków powodujących poważne konsekwencje zdrowotne – astmę, raka, zawały serca itp. Kolejną przyczyną fatalnej jakości powietrza jest ruch samochodowy. Jest on źródłem zanieczyszczenia m.in. dwutlenkiem azotu, a także powstawania zanieczyszczeń pyłowych. Źródłami zanieczyszczeń powietrza są także emisje z transportu morskiego i lotniczego, z elektrowni węglowych, hodowli bydła czy źródeł naturalnych, takich jak pożary lasów czy erupcje wulkanów.
Powietrze atmosferyczne w wielu częściach Polski, zwłaszcza w dużych miastach, wykazuje silne zanieczyszczenie. Aż sześć z dziesięciu najbardziej zanieczyszczonych pyłem dużych miast Unii Europejskiej znajduje się w Polsce, a 97% ludności miejskiej Polski oddycha powietrzem, w którym zawartość pyłów przekracza poziom uznawany przez WHO za bezpieczny dla zdrowia (20 μg/m3). Pod względem zanieczyszczenia powietrza benzo(a)pirenem Polska zajmuje pierwsze miejsce wśród krajów UE, a nadmiernej zawartości pyłów w powietrzu – trzecie miejsce, po Bułgarii i Rumunii. Zanieczyszczeniami powietrza, które najbardziej szkodzą zdrowiu człowieka są: pyły zawieszone, ozon, węglowodory aromatyczne, takie jak benzo(a)piren, benzen, metale ciężkie, tlenek węgla, tlenki azotu, dwutlenek siarki.
Aby zminimalizować zagrożenie chorobami, warto jeść owoce i warzywa, które zawierają dużą ilość witaminy E, chroniącej płuca przed szkodliwym wpływem smogu. Wg brytyjskich naukowców takim owocem jest np. awokado, którego zaledwie 100 g zaspokaja 10 proc. dziennego zapotrzebowania na witaminę E. Do diety dobrze jest włączyć również szpinak i oliwę z oliwek, które obfitują w witaminę E.
Witamina E to silny przeciwutleniacz, który zwalcza wolne rodniki odpowiedzialne za wiele groźnych chorób i szybki proces starzenia się organizmu. Zapobiega chorobom oczu i skóry, jak również wzmacnia odporność. Mężczyźni potrzebują 4 mg witaminy E dziennie, zaś kobiety - 3 mg.
Superowoc
Awokado pochodzi prawdopodobnie z Peru, gdzie hodowano je już około 8 tys. lat temu. Naturalnie owoc ten rośnie w klimacie tropikalnym na drzewach dorastających aż do 20 m wysokości i wyjątkowo długo dojrzewa – nawet 6 do 8 miesięcy!
Awokado jest wskazane dla osób chorujących na miażdżycę (obniża poziom LDL), nadciśnienie, a także przy dolegliwościach wątroby. Regularne spożywanie owocu zapobiega także chorobie Alzheimera, chroni przed nowotworami, wydatnie poprawia stan skóry, chroni serce i układ krwionośny. Awokado zawiera sporo żelaza i miedzi. Minerały te wspomagają regenerację czerwonych krwinek i zapobiegają niedokrwistości. Ponadto awokado wspiera funkcjonowania nadnerczy. Witamina B6 zawarta w miąższu owocu wpływa na przyswajalność magnezu, poprawia funkcje układu nerwowego, a także łagodzi nagłe zmiany nastroju u kobiet, związane z napięciem przedmiesiączkowym.
Istnieje wiele sposobów na kulinarne wykorzystanie awokado – począwszy od najprostszej pasty z limonką, czosnkiem, solą morską i oliwą, poprzez dressingi, sałatki, meksykańskie guacamole czy brazylijski napój mleczny z lodem. Do sałatek z awokado warto dodawać pomidory, szpinak, a nawet marchewkę.Najnowsze wyniki badań potwierdzają bowiem, że wchłanianie dwóch kluczowych przeciwutleniaczy – likopenu oraz beta-karotenu wzrasta znacznie po dodaniu awokado do sałatki. Należy jednak pamiętać, by używać jedynie dojrzałego, miękkiego owocu.
W związku z wysoką zawartością tłuszczów awokado jest dość kaloryczne (około 160-210 kcal na 100 g), nie warto się jednak tym faktem niepokoić, gdyż są to zdrowe jednonienasycone tłuszcze.
********
Wyniki badań zostały opublikowane na łamach "American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine".