Badania epidemiologiczne potwierdzają codzienne obserwacje, że wiele dzieci bywa przez dłuższe okresy smutne i przygnębione. Historycznie długo negowano depresję dziecięcą , lecz obecnie możliwość wystąpienia epizodu depresji u dzieci nie pozostawia wątpliwości. Należy jednak pamiętać, że w różnych przedziałach wiekowych obraz depresji zabarwiony jest odmiennymi cechami, które wynikają z wieku dziecka.
Symptomy depresji
Jednak podstawowe objawy składające się na obraz depresji obecne są zawsze:
• obniżenie nastroju (z dominującą niemożnością przeżywania przyjemności, radości, szczęścia),
• zmniejszenie zainteresowań i aktywności, do zupełnego wycofania się z dotychczasowych aktywności,
• obserwowana przez otoczenie zmiana apetytu i/lub masy ciała (lub brak oczekiwanego przyrostu tejże),
• zaburzenia snu (od bezsenności do nadmiernej senności),
• spowolnienie lub pobudzenie,
• utrata energii,
• poczucie beznadziejności lub nieadekwatne poczucie winy,
• trudności w koncentracji uwagi, zaburzenia pamięci,
• nawracające myśli o śmierci i samobójstwie, co zwłaszcza w przypadku adolescentów stanowi realne zagrożenie wobec impulsywności zachowań wpisującej się w charakterystykę tego okresu.
Odnosząc te objawy do dzieci i młodzieży obserwujemy jako wyraz depresyjności:
• liczne, zmienne, niespecyficzne skargi somatyczne (bóle głowy, brzucha, mięśni itp.);
• niejednokrotnie gorsze wyniki w nauce, ucieczka przed wysiłkiem, bywa , że nieobecności w szkole na tyle częste, że stanowi to zagrożenie dla kariery uczniowskiej;
• wybuchy niezrozumiałego rozdrażnienia lub płaczu, krzyku, „pretensji”, rozżalenia
• zmniejszenie do utraty zainteresowania przyjaciółmi, spędzaniem z nimi czasu;
• problemy w kontaktach z ludźmi, niejednokrotnie prowadzące do wyizolowania;
• obawy przed nieakceptacją i odrzuceniem przez grupę;
• nadwrażliwość, drażliwość;
• częste negatywne wypowiedzi na swój własny temat, zachowania autodestrukcyjne;
• zachowania ryzykowne ( w tym też związane z używaniem alkoholu i narkotyków)
Myśląc o przyszłości zawsze warto zastanowić się, gdy u dziecka pojawiają się objawy podobne do wyżej wymienionych. Warto wówczas skorzystać z pomocy specjalisty, który pomoże ustalić przyczynę obecności objawów i zaproponuje odpowiednią formę wsparcia i pomocy dla dziecka. Aby rozwiać ewentualne niepokoje należy wspomnieć, iż pierwszym wyborem terapeutycznym zwykle są działania psychoterapeutyczne, a leczenie zawsze ma charakter kompleksowy.
Depresja to poważne zaburzenie, którego nie da się wyleczyć “domowymi sposobami”. Przy podejmowaniu decyzji o leczeniu, zawsze należy uwzględnić preferencje i potrzeby dziecka oraz ustalić wspólnie plan działania korzystając z dostępnych źródeł pomocy.
Warto rozważyć:
- wizytę u pediatry/lekarza rodzinnego
- spotkanie z psychologiem szkolnym
- konsultację w poradni psychologiczno-pedagogicznej
- psychoterapię
- terapię grupową lub uczestnictwo w grupie wsparcia np. dla nastolatków
- konsultację u psychiatry
- skorzystanie z telefonu zaufania np.: 116 111
Szpital Dziecięcy im św. Ludwika w Krakowie służy wszelką pomocą i przypomina o funkcjonującej w szpitalu Poradni Zdrowia Psychicznego. Pracujący w niej specjaliści chętnie podejmą działania mogące przywrócić radość dziecku. Zapraszamy też do nowego Małopolskiego Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży.
…………………………
Autor dr Joanna Boroń Zyss
Oddział Psychiatrii Dzieci
Kierownik Oddziału: Lek. Kamila Wesołowska, specjalista psychiatra dzieci i młodzieży
Więcej informacji >>
Poradnia zdrowia psychicznego
Kierownik: Lek. Zofia Szepczyńska,
specjalista psychiatrii dzieci i młodzieży
Więcej informacji >>