Czy wiesz, że tradycyjną funkcją położnych było scalanie wspólnoty kobiet w małych społecznościach? Czy w Twojej okolicy jest położna, która jest znana, rozpoznawalna i cieszy się zaufaniem kobiet? „Położna powinna być znana” – to jedno z haseł tegorocznego konkursu „Anioły Rodzić po Ludzku” organizowanego przez Fundację Rodzić po Ludzku. W konkursie mogą wziąć udział położne, które z uważnością i troską towarzyszą kobietom oraz profesjonalnie wspierają je w okresie ciąży, porodu i połogu.
Każda społeczność, każdy region i kraj mają własną historię położnictwa, unikatową dla swojej historii, systemów wierzeń i kontekstu politycznego. Jak zmieniało się postrzeganie położnych i jaki to miało wpływ na warunki okołoporodowe kobiet – przeczytaj w kieszonkowej historii położnictwa Fundacji Rodzić po Ludzku.
Troskliwa i mądra położna – najlepsze wsparcie rodzącej kobiety
Położna – troskliwa opiekunka
Od zarania dziejów położne towarzyszyły kobietom podczas porodów. W rdzennych społecznościach na całym świecie położne praktykowały tradycje wokół narodzin, związane z duchowością zakorzenioną w przyrodzie i ziołolecznictwie. Położnymi najczęściej zostawały doświadczone matki, które przyjmowały porody, które pomagały i troskliwie opiekowały się innymi kobietami oraz nowo narodzonymi dziećmi.
Położna – kobieta mądra
W starych wierzeniach Słowian odnotowuje się szczególną funkcję wyjątkowych kobiet, które pomagały innym kobietom zadbać o zdrowie w ciąży, wspierały je podczas porodu i opiekowały się nimi w połogu. Były to doświadczone kobiety obdarzone autorytetem, doradczynie, kobiety mądre – Mundre.
Profesjonalizacja położnictwa
Od czasów greckich następował postęp w rozwoju i uznaniu położnictwa jako niezależnego, naukowego i szanowanego zawodu. W związku z tym położnictwo stopniowo stawało się zawodem w hierarchii medycyny, nadzorowanym przez mężczyzn. Położne zachęcano do nauki czytania, pisania i systematycznego podwyższania swoich kompetencji poprzez studiowanie literatury medycznej.
Położna – czarownica
Mroki średniowiecza były dla położnych najtrudniejszym okresem, a tym samym bolesnym w konsekwencjach dla rodzących kobiet. Życie położnych stało się zagrożone, ponieważ ich praktyki oparte na dotychczasowej tradycji i ziołolecznictwie, uważane były przez inkwizycję kościelną za herezję. Mogły być uznane za czarownice i ukarane spaleniem na stosie. Naturalne metody uśmierzania bólu zastąpiono czytaniem wersetów z Biblii. Cierpienie miało aspekt duchowy i traktowane było jako kara i wola Boga. Odtąd też położnymi mogły być tylko kobiety religijne, namaszczane przez władze kościelne i najczęściej zostawały nimi niedoświadczone zakonnice.
Militaryzacja położnictwa
Odkąd mężczyźni zaczęli formalizować medycynę, również położnictwo przeszło pod ich władzę. Ignorowanie doświadczenia i wiedzy położnych niosło ze sobą niestety coraz większą medykalizację porodu.
Kobieta rodząca została wyrwana ze swojej społeczności i przeniesiona do szpitali, a jej naturalny poród dostosowany do świata mężczyzn-lekarzy. Zamiłowanie do militarnych procedur i formalizacji spowodowały, że nie było już miejsca na instynkt kobiety, jej potrzeby oraz opiekę wspierających położnych i innych kobiet. Procedury odczłowieczały matki sprowadzając ich ciała do maszyny rodzącej. Kobieta w trakcie porodu, którą kiedyś troskliwie opiekowała się najbliższa kobieca wspólnota, została wtłoczona w bezduszne ściany szpitala. Taka zmiana miała również wpływ na praktyki położnych, które zamiast z kobietą ze swojej społeczności, miały do czynienia z pacjentką, wobec której stosowały określone procedury.
Położna – Anioł
Dzisiaj to właśnie położne są orędowniczkami opieki okołoporodowej skoncentrowanej na kobietach i odbudowują swoją ważną rolę w tworzeniu lokalnych wspólnot wsparcia w tak ważnym momencie życia każdej kobiety, jakim jest ciąża i narodziny dziecka i macierzyństwo. Każda kobieta powinna mieć możliwość doświadczenia wsparcia przez położną-Anioła, która w znanym otoczeniu zaopiekuje się nią profesjonalnie i troskliwe.
Położna – Anioł Rodzić po Ludzku
Współczesne wspierające społeczności są również wirtualne. Dlatego Fundacja Rodzić po Ludzku prowadzi bazę położnych na www.gdzierodzic.info, żeby łatwiej można było znaleźć położną w swojej okolicy. Każda położna może założyć swoją wizytówkę na tym portalu i dać się poznać swojej społeczności.
Co roku ma tam miejsce wyjątkowe wydarzenie – Konkurs Fundacji Rodzić po Ludzku. W nim kobiety mogą docenić położne, którym szczególnie bliska jest idea „rodzić po ludzku” i które wcielają tę ideę codziennie w swojej pracy – z zaangażowaniem, z pasją do swojego zawodu, profesjonalnie i z oddaniem zajmują się kobietami w ciąży, w czasie porodu oraz wspierają nowe matki i ich dzieci.
Do 21 października można oddawać bezpłatne głosy i wpisywać komentarze-podziękowania dla niezwykłych położnych-Aniołów. Następnie, na podstawie tych komentarzy, znakomita Kapituła Konkursu wybierze 10 położnych Aniołów Rodzić po Ludzku 2022. Kapituła będzie obradowała pod przewodnictwem Joanny Pietrusiewicz, prezeski Fundacji Rodzić po Ludzku, a w jej skład wchodzą: Elżbieta Cherezińska, Justyna Dąbrowska, Dorota Karkowska, Agnieszka Lisiecka, Alicja Kost, Magda Mołek, Lara Gessler, Agnieszka Jucewicz, Zofia Zborowska, Joanna Puchała oraz Jakub Puzicki.
Fundacja Rodzić po Ludzku gorąco zachęca położne do założenia swojego profilu położnej na www.gdzierodzic.info/rejestracja i do wzięcia udziału w Konkursie Anioły Rodzić po Ludzku, a kobiety do głosowania na swoje położne-Anioły! www.gdzierodzic.info/anioly-rodzic-po-ludzku-2022/
Bo położna powinna być znana w swojej społeczności! I doceniana.