Mikoryza

Mikoryza to powszechnie występujące zjawisko w świecie przyrody. Polega ono na symbiozie (współżyciu) korzeni lub innych części (nawet nasion) roślin z grzybami. Zjawisko to dotyczy około 85% wszystkich roślin. Ta wartość pokazuje jak ważna rolę w naturze pełnią grzyby. Gdyby bowiem nie one, wiele roślin nie mogłoby w ogóle rosnąć!

Na czym polega ta specyficzna symbioza roślin i grzybów? Współzależność roślin i grzybów daje obu stronom korzyści. Rośliny zyskują lepszy dostęp do wody i rozpuszczonych w niej soli mineralnych (zwiększa się bowiem powierzchnia chłonna korzeni), a także do produkowanych przez grzyby substancji regulujących wzrost. Grzyby natomiast korzystają z glukozy (cukru, który produkują rośliny; a jak wiadomo wszystko co słodkie jest bardzo smaczne).

Mutualizm – nieodzowna symbioza

W niektórych przypadkach rozwój konkretnej rośliny jest całkowicie zależny od konkretnego gatunku grzyba – mówimy wtedy o mutualizmie. Jeśli mamy do czynienia z takim obligatoryjnym (koniecznym) współżyciem, brak grzyba oznacza dla rośliny śmierć.

Gdzie szukać prawdziwków?

Powszechnie występujące pary grzyb-roślina to te, które dotyczą grzybów kapeluszowych, które tak chętnie jesienna porą zbieramy a potem zjadamy. I tak:

– prawdziwka (borowika szlachetnego; najszlachetniejszego i przez wielu uznawanego za najsmaczniejszego grzyba jadalnego naszych lasów) spotkamy pod świerkami, sosnami i dębami;
– borowik sosnowy zawiązuje mikoryzy, a co za tym idzie - rośnie tylko w parze z sosnami;
– podgrzybka brunatnego znajdziemy pod bukiem, sosną, świerkiem;
– koźlarz babka (kozaka babkę) tworzy mikoryzę z brzozami rosnącymi na suchym podłożu;
– maślaka zwyczajnego odnajdziemy pod sosnami.

Zbierając grzyby pamiętajmy jednak nie tylko o tym niesamowitym zjawisku, jakim jest mikoryza, ale także o zasadach bezpiecznego i właściwego zbierania grzybów. O tym, jak zbierać grzyby przeczytasz tutaj: "Jak prawidłowo i bezpiecznie zbierać grzyby".

Wrzosy, storczyki i porosty

Inne znane przykłady mikoryzy dotyczą roślin storczykowatych, których nasiona kiełkują wyłącznie w obecności grzybni. Podobnie ma się sprawa z wrzosem, już w nasionach tej rośliny znajdują się grzybnie, bez których nie mogą one wykiełkować.

Najbardziej spektakularnym przykładem współżycia grzyba i rośliny są porosty. Porosty to oddzielna grupa organizmów zaliczanych do grzybów. Pojedynczy porost to na trwałe złączony grzyb i glon lub sinica (prymitywna roślina). Ciekawą cechą porostów jest to, że zalicza się je do organizmów pionierskich – tzn. takich, które zasiedlają mało przyjazne siedliska takie jak nagie skały, korę drzew czy najuboższe gleby.

APK&WK